Ooit is het veelkleurige Aziatisch lieveheersbeestje naar Europa gehaald om bladluizen te verdelgen. Maar het beestje gaat veel grondiger te werk dan gedacht. Inmiddels heeft hij zich ontpopt tot een agressieveling die het gewone lieveheersbeestje, dat al veel langer in Europa leefde, een kopje kleiner maakt.
Kort na de introductie van het Aziatisch lieveheersbeestje (Harmonia axyridis) kwamen de negatieve kanten van de geïntroduceerde keversoort aan het licht. Fruittelers klaagden omdat hun fruit (bijvoorbeeld druiven) werd aangetast. Ook veroorzaakten de kevertjes een afname van inheemse soorten, zoals het 2-stippelig en het 14-stippelig lieveheersbeestje.
Overlever
Hoe kan het succes van de Aziatische exoot worden verklaard? Entomologe Lidwien Raak ging in haar promotieonderzoek de gang van het beestje na en vond een verklaring voor zijn succes. Ze vergeleek de invasiepopulatie met de oorspronkelijke populatie van deze soort in Azië. Ook keek ze naar de populatie Europese soorten. Hieruit bleek dat het Aziatisch lieveheersbeestje beter kan overleven en zich beter kan voortplanten.
Vechtersbaasje
Het Aziatisch lieveheersbeestje is een echte vechtersbaas. Larven van dit kevertje vielen in experimenten de larven van de andere soorten aan. De Aziatische larven wonnen die gevechten meestal. Ook de volwassen exemplaren weten van wanten. Het Aziatisch lieveheersbeestje bleek in 78% van de gevallen het 7-stippelig lieveheersbeestje te vangen. Met het 2-stippelig lieveheersbeestje als tegenstander won de exoot alle tweekampen. De Aziatische kever voedde zich vervolgens met de eieren, larven en poppen van de inheemse soorten!
Succesvolle invasie
De exoot komt ook in grotere aantallen de winter door en legt meer eieren dan inheemse soorten. Meerdere generaties zien jaarlijks het levenslicht. Daardoor is de populatiegroei sneller dan die van inheemse soorten. Een Aziatisch lieveheersbeestje leeft ook langer dan andere soorten. Harmonia axyridis is waarschijnlijk zonder natuurlijke vijanden in Europa aangekomen. Hoewel verscheidene Nederlandse ziekten en parasitoïden dit kevertje nu beginnen aan te vallen, is de infectiegraad nog steeds erg laag. De combinatie van deze eigenschappen verklaart de succesvolle invasie van deze Aziatische exoot in Nederland.
Wil je niks missen van Weet Magazine? Neem dan een abonnement en ontvang elke twee maanden de nieuwste Weet!
