Het Romeinse Rijk beheerste honderden jaren het grootste deel van de bekende wereld. Geen volk was veilig voor de expansiedrang van consuls, senatoren en keizers. Het geheim voor het immense succes? Het Romeinse leger. Doortastend, meedogenloos en onvermoeibaar voegden de legerleiders keer op keer gebieden toe aan het uitdijende rijk. Waaraan had hun leger dit succes te danken?
Gallië, het huidige Frankrijk, 58 v.Chr. In een glooiend landschap staan duizenden soldaten in strak geformeerde rijen te wachten op commando’s. Een indrukwekkende aanblik. Iedere soldaat draagt over zijn wollen tuniek een pantser. De bronzen helm, met lange metalen oorflappen aan de zijkanten, lijkt door de nekklep een beetje op een achterstevoren gedragen pet.
Schilden
De soldaten zijn moeilijk te zien door de grote, rechthoekige en licht gebogen schilden die ze in hun linkerhand dragen en waarachter ze zich bijna helemaal kunnen verschuilen. Tien kilo wegen ze maar liefst! Ze zijn meestal van hout – bestaande uit drie lagen op elkaar gelijmde platen –, verstevigd met repen leer en in het midden ervan zit een grote metalen knop voor extra kracht en stevigheid.
Bewapening
Aan zijn riem heeft elke soldaat een ongeveer 70 centimeter lang zwaard, de gladius. Die komt in een later stadium van de strijd van pas als het aankomt op man-tegen-mangevechten. Tot de standaarduitrusting hoort ook de pilum, een werpspeer van bijna twee meter, waarvan de metalen punt boven het schild uitsteekt.
Aan het begin van de strijd zal een regen van deze speren op de vijand neerkomen. De weerhaak voorkomt dat de drie kilo wegende pilum snel uit een geraakt schild kan worden verwijderd, waardoor een aantal soldaten van de tegenpartij in één klap zonder bescherming zit. Een goed begin is het halve werk.
Machtsspelletjes
Hoewel Romeinen hun hand niet omdraaien voor een oorlog meer of minder – strijd zit in het DNA van hun Rijk –, klaren ze elke klus het liefst zo snel en efficiënt mogelijk. Als het even kan zelfs zonder daadwerkelijk te hoeven vechten. En dat lukt geregeld. In de voorafgaande eeuwen hebben de steeds professioneler geworden Romeinse legers tot ver buiten Europa een zodanig spoor van veroveringen getrokken, dat veel volken nu eieren voor hun geld kiezen. Die gooien het op een akkoordje met de Romeinen. Maar het stilt de honger van de politici in Rome niet…
Dit is het eerste deel van het artikel ‘X-factor van de Romeinen: wat maakte hun legionairs zo succesvol?’ uit Weet 65. Wil je meer lezen? Neem dan een abonnement op Weet Magazine of koop het nummer in de webshop.
