Wetenschapper Dave Berry brengt tijdens zijn spreekbeurt op TED.com op indrukwekkende wijze in beeld wat er gebeurt in een cel. Hij spreekt over hele kleine “machines” in zijn lichaam, zo klein dat ze niet waar te nemen zijn. Toch weet hij met behulp van video techniek zichtbaar te maken hoe bijzonder het leven in elkaar zit.
Over één van deze nano-machinetjes spraken we we al in Weet nummer 9: Het Dyneïne-mannetje: Dyneïne behoort tot een groep van ongeveer vijftig eiwitten, die tot de categorie ‘motoreiwitten’ worden gerekend. Motoreiwitten zijn echte duizendpoten. Ze vervullen heel uiteenlopende functies binnen het organisme. Zo zorgen ze ervoor dat spieren zich kunnen samentrekken en ontspannen. Ze zijn onmisbaar voor het gehoor en de celdeling. Bovendien maken ze de afvoer van slijm vanuit de longen mogelijk door de ritmisch bewegende luchtwegtrilhaartjes (cilia). En niet te vergeten, ze helpen bij het vormgeven van herinneringen door de aanleg van ‘geheugenkanaaltjes’ in de hersenen. Overal waar een kracht nodig is om iets te bewegen of om iets te transporteren, zijn deze motoreiwitten te vinden. De best bestudeerde motoreiwitten zijn myosine (in de spieren), kinesine en dyneïne (beide voor transport in de cel).
Nano-robotjes
Nanotechnologen zouden graag willen dat ze nano-robotjes zoals het dyneïnemannetje kunnen ontwerpen. Stel je voor dat je een minuscuul robotje kan maken met allerlei handige eigenschappen, bijvoorbeeld om heel doelgericht een medicijn af te leveren in het lichaam! Of om heel specifiek een kankercel te herkennen en hem te doden! Het is geen wonder dat wetenschappers heel veel onderzoek doen naar de eigenschappen van nanomachientjes. Ze willen ze namelijk zelf graag ook ontwerpen en bouwen. De grote vraag is echter: Wie ontwierp de dyneïnemannetjes? Is het een product van geselecteerde, willekeurige genetische foutjes? Of is het ontwerp ontsproten uit het brein van een Meesterontwerper?
In de spreekbeurt van Dave Berry (die hieronder als YouTube filmpje is toegevoegd ) vertelt hij er meer over. Maar er wordt in dit filmpje nog veel meer in beeld gebracht van wat er op celniveau afspeelt.
De Nederlandse vertaling van het transcript is te lezen op de website van TED. Dan kun je live meelezen bij het luisteren.
